Prawne formy zabezpieczania kredytów - część 4 (ostatnia)

Kolejną formą zabezpieczenia spłaty kredytu jest kaucja. Jest ona umową nie nazwaną, na mocy której dłużnik lub osoba trzecia składa bankowi jako zabezpieczenie bankowe papiery wartościowe na okaziciela lub sumę pieniężną, które stanowią zabezpieczenie na wypadek niespłacenia długu w terminie.

Aby ustanowić kaucję konieczne jest zawarcie umowy z bankiem a także pozostawienie w nim przedmiotu kaucji. Przedmiotem kaucji może być:
- środki pieniężne niezależnie od waluty
- bony oszczędnościowe na okaziciela
- książeczki oszczędnościowe na okaziciela

Środki pieniężne złożone w banku jako kaucja są przechowywane na odrębnym nie oprocentowanym koncie. Osoba, która składa kaucję udziela bankowi pisemnego pełnomocnictwa, w którym upoważnia bank do pokrycia kwoty nie spłaconego długu wraz z odsetkami i innymi należnościami banku. Jeżeli kredyt zostanie spłacony, bank zwraca przedmiot kaucji a także upoważnienie.

Jako zabezpieczenie udzielonego kredytu może wystąpić również blokada środków pieniężnych – jest to jedna z najczęściej stosowanych metod zabezpieczenia. Blokada może być dokonana na pisemne zlecenie posiadacza rachunku lub osób posiadających nieograniczone pełnomocnictwo do dysponowania tym rachunkiem. Przyjmując blokadę bank powinien jednocześnie żądać udzielenia mu pełnomocnictwa do dysponowania zablokowanym rachunkiem bankowym aby w przypadku niespłacenia kredytu potrącić sobie odpowiednią kwotę. Jeżeli dług zostanie spłacony kredytobiorcy zwraca się zaświadczenie o dokonaniu blokady oraz pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem.

Blokada środków nie jest jednak dobrą metodą zabezpieczenia – w momencie gdy posiadacz rachunku ma jeszcze innych wierzycieli może wystąpić sytuacja, w której będą oni mieli większe prawa do zaspokojenia swoich roszczeń.

Wg art. 65 Ustawy z dn. 6 lipca 1982 r. „O księgach wieczystych i hipotece” pkt. 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości tzw. hipoteka.
pkt. 2 Część ułamkowa nieruchomości może być obciążona hipoteką, jeżeli stanowi udział współwłaściciela.
pkt. 3 Przedmiotem hipoteki może być także użytkowanie wieczyste.
W tym przypadku hipoteka obejmuje również budynki i urządzenia na użytkowanym terenie, stanowiące własność wieczystego użytkowania.

Oprócz wyżej wymienionych przedmiotem hipoteki mogą być również:
1. własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego
2. spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego
3. prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (prawo do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jego własności na członka)
4. wierzytelność zabezpieczona hipoteką

Jako zabezpieczenie kredytu, hipoteka polega na obciążeniu nieruchomości prawem, na mocy którego bank będzie mógł dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń z tej nieruchomości bez względu na to, czyją się ona stała i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.

Hipotekę można ustanowić na nieruchomości, stanowiącej własność kredytobiorcy lub osoby trzeciej oraz na nieruchomości stanowiącej współwłasność łączną, np. ustawowa współwłasność małżonków. Niezbędna jest wtedy zgoda wszystkich współwłaścicieli. Możliwe jest również ustalenie hipoteki na kilku nieruchomościach w formie odrębnych hipotek dla każdej nieruchomości w zależności od jej wartości.

Hipoteka obciążająca nieruchomość obciąża również jej części składowe, przynależności i niektóre świadczenia okresowe, np. czynsz najmu.

Ustanowić hipotekę może jedynie właściciel nieruchomości i nie jest to zależne od tego, czy to on jest dłużnikiem osobistym banku czy osoba trzecia. Jeżeli nieruchomość stanowi własność kilku osób to obciążenie tej nieruchomości hipoteką może nastąpić za zgodą wszystkich współwłaścicieli.

Aby powstała hipoteka niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Hipoteka nie ulega przedawnieniu, utrzymuje się na nieruchomości aż do całkowitego wygaśnięcia zabezpieczonej nią wierzytelności banku, w związku z tym nie może być przeniesiona bez wierzytelności, którą zabezpiecza a wygasa z mocy samego prawa wraz z wygaśnięciem wierzytelności z tytułu udzielonego kredytu. Nie pozbawia to jednak właściciela możliwości dalszego obciążania, sprzedaży lub rozporządzania nieruchomością. Wpis do hipoteki stosuje się najczęściej jeśli chodzi o kredyty hipoteczne, kredyty mieszkaniowe, jak też kredyty inwestycyjne dla firm.

Ustawa o księgach wieczystych i hipotece wyróżnia:
1. hipotekę umowną,
2. hipotekę przymusową,
3. hipotekę ustawową.

Hipoteka umowna przeznaczona jest na zabezpieczenie oznaczonej wierzytelności, jeżeli wierzytelność istnieje i ma określoną wysokość.
Hipoteka ta zabezpiecza:
1. należność główną
2. przyznane koszty postępowania w wysokości nie przekraczającej dziesiątej części kapitału
3. odsetki za dwa ostatnie lata.

Aby lepiej zabezpieczyć swoje interesy bank może ustanowić hipotekę kaucyjną służącą zabezpieczeniu odsetek.

Hipoteka przymusowa zaistnieje jeżeli kredyt nie został spłacony w terminie bank może ustanowić jako zabezpieczenie hipotekę przymusową na nieruchomości stanowiącej własność: kredytobiorcy, pożyczkobiorcy, poręczyciela. Aby wpis został dokonany wierzytelność banku musi być stwierdzona tytułem wykonawczym. Zgoda właściciela nieruchomości na wpis nie jest konieczna. Bank może żądać ustanowienia hipoteki na każdej nieruchomości należącej do dłużnika. Hipoteką przymusową kaucyjną bank może zabezpieczyć swoją wierzytelność w przypadku, gdy jej istnienie nie jest jeszcze potwierdzone tytułem wykonawczym.

Hipoteka ustawowa powstaje na zabezpieczenie wierzytelności państwowej. Hipoteka ustawowa:
1. powstaje niezależnie od wpisu w księdze wieczystej i niezależnie od woli osób zainteresowanych
2. jest skuteczna, pomimo braku wpisu względem nabywcy nieruchomości obciążonej
3. ma pierwszeństwo przed hipotekami umownymi i przymusowymi bez względu na czas jej powstania
4. w pewnych przypadkach ma nawet pierwszeństwo przed niektórymi przywilejami egzekucyjnymi
5. może obciążać wszystkie nieruchomości dłużnika

Jako zabezpieczenie swoich wierzytelności bank może przyjąć również statek. Hipoteka taka nazywana jest hipoteką morską a zastaw na tych statkach wpisany jest do rejestru okrętowego. Powinna ona być ustanowiona na piśmie z notarialnie poświadczonym podpisem właściciela statku oraz osoby na rzecz której jest ustanawiana. Hipoteka morska podlega prawu państwa bandery statku.

Przed podjęciem decyzji o przyjęciu zabezpieczenia w formie hipoteki należy dokonać wyceny nieruchomości przez uprawnione do tego osoby lub urzędy oraz zażądać przedłożenia przez kredytobiorcę aktualnego odpisu z księgi wieczystej prowadzonej dla określonej nieruchomości i sprawdzić go pod względem formalnym.

Zaprezentowane sposoby zabezpieczenia wierzytelności banku świadczą o tym jak wiele istnieje metod zabezpieczeń – ich różnorodność pozwala wybrać takie zabezpieczenie, które będzie zarówno dla banku jak i dla jednostki gospodarczej najkorzystniejsze.

Statystyka tekstu: znaki - 7340 | słowa - 897 | zdania - 68

Tagi: #

Podobne tematy:
- Zmiany prawne po krachu giełdowym w 1929 roku
- Cechy kredytów inwestycyjnych
- Osobiste zabezpieczenia wierzytelności
- Kredyt bankowy
- Historia banku PeKaO

Nowe tematy:
- Likwidacja środka trwałego - jak przeprowadzić
- Lampy kryształowe - Niezwykła elegancja i ponadczasowy styl
- Potrzeby klientów według ekonomii
- Sytuacja firmy Opel na rynku
- Oferta firmy Opel na tle konkurencji
- Historia firmy Opel
- Wybór medium reklamowego
- Osobiste zabezpieczenia wierzytelności
- Formy zabezpieczeń wierzytelności banku
- Controlling w przedsiębiorstwie